Handarbakavinna? Algjört klúður?
„Mér finnst þetta vera allsherjar handarbakavinna og í raun algjört
klúður,“ segir Sigurður Líndal prófessor á Bifröst í Morgunblaðinu
á föstudaginn var um þá ákvörðun Alþingis að kalla stjórnlagaráð saman
til fjögurra daga vinnu í næsta mánuði. „Eins og málin standa í bili, að
það takist að leysa þetta á einum mánuði. Ég held það myndi jaðra við
almættisverk,“ segir Sigurður og bætir við: „Tíminn er of stuttur og
málið of vanbúið til að hægt sé að greiða atkvæði um það. Ég tel ekki að
það sé hægt að leysa það á einum mánuði.“ |
Ég lít málið öðrum augum. Stjórnlagaráð hefur sýnt í verki, að það kann
að vinna hratt og vel. Ráðið samdi frumvarp til nýrrar stjórnarskrár og
samþykkti það einum rómi á þeim fjórum mánuðum, sem ráðinu voru ætlaðir
til verksins. Úrtölumenn sögðu, að þetta væri ekki hægt, því tíminn væri
of skammur, og þeir reyndust hafa á röngu að standa.
Bandaríska stjórnarskráin, elzta núlifandi stjórnarskrá heimsins, var
einnig samin á fjórum mánuðum og tók gildi einu ári eftir að frumvarpi
stjórnlagaþingsins í Fíladelfíu var skilað til Bandaríkjaþings. Allur
ferillinn tók því ekki nema 16 mánuði í Bandaríkjunum. Tímatafla
Alþingis er fyllilega raunhæf í ljósi reynslunnar. Tal Sigurðar Líndal
um almættisverk á því ekki rétt á sér, en ég kann honum samt fyrir mína
parta beztu þakkir fyrir samanburðinn. |
Alþingi hefur haft frumvarp Stjórnlagaráðs til skoðunar í sjö mánuði og
hefur ekki enn bent skriflega á neina annmarka á frumvarpinu. Það getur
varla stafað af öðru en því, að slíkir annmarkar hafa ekki fundizt þrátt
fyrir ítarlega leit. Hitt er annað mál, að menn getur greint á um
efnisatriði, en það er spurning um ágreining, ekki annmarka.
Sigurður Líndal breiðir yfir þennan greinarmun á ágreiningi og
annmörkum. Hann má vel vera ósáttur við einstök ákvæði frumvarpsins, það
er réttur hvers og eins, en honum leyfist ekki að reyna að láta líta svo
út, að um annmarka á frumvarpinu sé að ræða.
Björg Thorarensen prófessor í Háskóla Íslands hefur eins og Sigurður
allt á hornum sér og sat þó í Stjórnlaganefndinni, sem bjó málið í
hendur Stjórnlagaráðs og hefur haft betra færi en flestir aðrir á koma
sjónarmiðum sínum til skila. Hún segir: „Hvað sem nefndin leggur fyrir
ráðið hefur það ekki langan tíma til þess að vinna úr því og koma með
einhvers konar tillögur.“ Ekki hef ég miklar áhyggjur af þessu.
Stjórnlagaráð fjallaði um öll helztu álitamál, sem til greina gætu
komið, og á gögn um þau. Það virðist því ólíklegt, að skriflegt erindi
Alþingis til ráðsins, þegar það berst, komi stjórnlagaráðsfulltrúum í
opna skjöldu. Ef Stjórnlagaráði dugðu fjórir mánuðir til að semja
frumvarp til nýrrar stjórnarskrár, hví skyldu ráðsfulltrúum ekki duga
fjórir dagar til að svara bréfi frá Alþingi? |
Svo er eitt enn. Mér þykja þau Sigurður Líndal og Björg Thorarensen
býsna kokhraust eftir það, sem á undan er gengið. Þau voru helztu
ráðgjafar ríkisstjórnarinnar í mannréttindabrotamáli sjómannanna
tveggja,
Arnar Snævars Sveinssonar og Erlings Sveins Haraldssonar, gegn ríkinu
fyrir Mannréttindanefnd SÞ. Sjómennirnir unnu málið. Mannréttindanefndin
hafnaði rökum Sigurðar og Bjargar í málinu eins og Hæstiréttur hafði
gert 1998 og birti álit með bindandi fyrirmælum til ríkisstjórnarinnar
um að nema mannréttindabrotaþáttinn burt úr fiskveiðistjórnarkerfinu.
Þetta var 2007. Þeim fyrirmælum hefur ríkisstjórnin ekki enn hlýtt.
En Sigurður og Björg láta sér ekki segjast, jafnvel ekki eftir
hirtinguna, sem Mannréttindanefnd SÞ veitti þeim og ríkinu 2007. Í þessu
ljósi m.a. þarf að skoða afstöðu þeirra til frumvarps Stjórnlagaráðs.
Auðlindaákvæði frumvarpsins nemur mannréttindabrotaþáttinn burt úr
fiskveiðistjórninni og leysir málið með því að gefa löggjafanum skýr
fyrirmæli um inntakið í nýrri fiskveiðistjórnarlöggjöf. Frumvarp
Stjórnlagaráðs innsiglar ósigur Sigurðar Líndal og Bjargar Thorarensen
fyrir Mannréttindanefnd SÞ. Þeim er því varla skemmt. Þau ferðast undir
fölsku flaggi.
|