Samstaða lýðræðisflokkanna
Í febrúar 2012 samþykkti Alþingi ályktun
um ráðgefandi þjóðaratkvæðagreiðslu um frumvarp Stjórnlagaráðs, og
skyldi hún fara fram samhliða forsetakjöri 30. júní. Ráðgert var að
leggja fyrir kjósendur sex spurningar. (1)
Vilt þú, að tillögur
stjórnlagaráðs verði lagðar til grundvallar frumvarpi að nýrri
stjórnarskrá? (2) Vilt
þú, að í nýrri stjórnarskrá verði náttúruauðlindir, sem ekki eru í
einkaeigu, lýstar þjóðareign? (3) Vilt þú, að í nýrri stjórnarskrá verði
ákvæði um þjóðkirkju á Íslandi? (4)
Vilt þú, að í nýrri
stjórnarskrá verði persónukjör í kosningum til Alþingis heimilað í meira
mæli en nú er? (5) Vilt
þú, að í nýrri stjórnarskrá verði ákvæði um, að atkvæði kjósenda alls
staðar að af landinu vegi jafnt? (6)
Vilt þú, að í nýrri
stjórnarskrá verði ákvæði um, að tiltekið hlutfall kosningarbærra manna
geti krafizt þess, að mál fari í þjóðaratkvæðagreiðslu? |
Vegna málþófs sjálfstæðismanna á Alþingi náðist ekki að halda hina
fyrirhuguðu atkvæðagreiðslu samhliða forsetakjöri, sem Alþingi hafði þó
ákveðið. Rétturinn til að svara spurningunum að framan á þeim tíma, sem
Alþingi hafði samþykkt, var hafður af kjósendum. Nú liggur fyrir Alþingi
ný tillaga um ráðgefandi þjóðaratkvæði eigi síðar en 20. október nk.
Meiri hluti þings mun styðja tillöguna, en samt eru afdrif hennar í
þinginu óviss. Hvers vegna nær þingviljinn ekki fram að ganga? Hverjir
bregða fæti fyrir framgang lýðræðisins? Það eru þeir, sem
Rannsóknarnefnd Alþingis taldi bera mesta ábyrgð á hruninu 2008. Þeir
berjast gegn nýrri stjórnarskrá. |
Þjóðirnar í Mið- og Austur-Evrópu settu sér um 25 nýjar stjórnarskrár
eftir hrun kommúnismans 1989-1991. Flestar stjórnarskrár eru settar
eftir hrun eða við sambærilegar aðstæður. Kommúnistar báru augljósa
ábyrgð á kerfishruninu þar austur frá. Margir þeirra gengust við ábyrgð
sinni, en þó ekki allir, t.d. ekki fyrrum valdhafar í Austur-Þýzkalandi
og Rússlandi. Ný, lýðræðislega kjörin stjórnvöld vildu hafa kommúnista
með í endurreisninni eftir hrun eða útilokuðu þá a.m.k. ekki. Víðast
hvar tóku kommúnistar í útrétta sáttahönd. Þeir tóku þátt í að semja
nýjar stjórnarskrár. Þeir reyndu ekki að grafa undan ferlinu við hvert
fótmál.
|
|
Nýjar stjórnarskrár mæla fyrir um réttindi manna og skyldur og mæta því
ævinlega andstöðu. Réttur eins leggur skyldur á herðar annarra.
Frumvarps Stjórnlagaráðs mælir fyrir um jafnt vægi atkvæða og felur í
sér minna hlutfallslegt atkvæðavægi þeirra, sem hafa meiri atkvæðisrétt
en íbúar höfuðborgarsvæðisins í alþingiskosningum. Ákvæðinu um auðlindir
í þjóðareigu er ætlað að rýra forréttindi þeirra, sem ganga um fiskinn í
sjónum sem einkaeign og hirða nær allan arðinn af auðlindinni. Ákvæðið
um greiðan aðgang að upplýsingum felur í sér skertan hag þeirra, sem
skammta sjálfum sér forréttindi – t.d. margföld eftirlaun – undir
spilltum leyndarhjúp. Umhverfisverndarákvæði frumvarpsins mæla fyrir um
skertan rétt þeirra, sem vilja halda áfram að spilla náttúrunni. |
Þetta vita sjálfstæðismenn á Alþingi. Þeir vita einnig, að nýleg skoðanakönnun MMR sýnir, að tveir þriðju hlutar kjósenda styðja frumvarp Stjórnlagaráðs. Sjálfstæðismenn reyna því að drepa frumvarpinu á dreif frekar en að hætta á sigur frumvarpsins í þjóðaratkvæði. Sjálfstæðisflokkurinn ögrar og ógnar lýðræðinu með þessu framferði, þótt fjórðungur stuðningsmanna flokksins styðji frumvarpið skv. könnun MMR. Lýðræðisflokkarnir þurfa að standa sameinaðir gegn Sjálfstæðisflokknum. |