Hvað er íslenzk menning?
|
Menning er að gera hlutina vel, sagði bróðir minn, Þorsteinn Gylfason
prófessor. Eftir skilgreiningu hans kynni íslenzk menning að virðast
standa höllum fæti, því svo rammt kveður að fúskinu, sem einkennir ýmsa
þætti þjóðlífsins. Skýrsla Rannsóknarnefndar Alþingis frá 2010 lýsir
vandanum vel. Skýrslan lýsir opinberri stjórnsýslu, þar sem varla
stendur steinn yfir steini. Einn þriggja nefndarmanna sagðist í
sjónvarpi hafa verið gráti næst við gerð skýrslunnar. Skýrsla RNA og
aðrir vitnisburðir lýsa stjórnmála- og viðskiptalífi, sem er morandi í
spillingu. Byggingabransinn er kapítuli út af fyrir sig eins og margir
vonsviknir húsbyggjendur hafa vitnað um fyrir rétti. Ég gæti haldið
áfram.
|
En bíðum við.
Þjóðlífið snýst ekki bara um stjórnsýslu, byggingar og viðskipti. Í
mörgum öðrum greinum gera margir Íslendingar hlutina vel, meira að segja
mjög vel á heimsvísu. Tökum sinfóníuhljómsveitina. Þar fær enginn
hljóðfæraleikari stöðu, nema hann eða hún hafi staðizt blint próf.
Hljóðfæraleikararnir eru látnir spila á bak við tjald, svo að valnefndin
sjái þá ekki. Þetta er gert til að girða fyrir klíkuskap. Álitlegur
hluti hljóðfæraleikaranna er útlendingar. Enginn spyr um
flokksskírteini. |
Söngskólinn í Reykjavík er annað dæmi (játning: ég sit þar í stjórn).
Söngskólinn hefur frá öndverðu haft náið samstarf við Konunglegu
tónlistarskólana í Bretlandi „The Associated Board of the Royal Schools
of Music”. Öll lokapróf frá skólanum hafa verið tekin í samvinnu við
ABRSM, prófdómarar þaðan hafa dæmt prófin og nemendur hlotið
prófskírteini, sem njóta alþjóðlegrar viðurkenningar. Tónlistarskólarnir
um landið hafa á heildina litið tekið stakkaskiptum. Fyrir hálfri öld
voru þúsund nemendur skráðir í tónlistarskóla, og nú er fjöldi skráðra
nemenda um fimmtán
þúsund. Tónlistin blómstrar.
|
Ég get haldið áfram. Heilbrigðisþjónusta á Íslandi er að mörgu leyti til
fyrirmyndar þrátt fyrir sáran fjárskort. Þetta sést meðal annars á því,
að í aðeins sex löndum heimsins lifir mannfólkið lengur en á Íslandi
(81,5 ár hér að meðaltali, konur 83,3 ár, karlar 79,7). Þessi sex
langlífislönd eru örríkin Liechtenstein og San Marínó, sem á heimsmetið
(83 ár), og auk þeirra Hong Kong, Ísrael, Japan og Sviss (heimild:
Alþjóðabankinn). Margir foreldrar eru fyrir hönd barna sinna hæstánægðir
með leikskólana og grunnskólana þrátt fyrir lág kennaralaun, og þannig
mætti lengi telja. Sonarsonur minn kom uppveðraður heim úr skólanum,
hann var sex eða sjö ára, og vildi vita meira um Fjalla-Eyvind og Höllu.
Hann er að læra á barítónhorn. Það er íslenzk menning.
|
(Ég var
beðinn um 400 orð um íslenzka menningu handa tímariti fyrir
útlendinga,
sem kemur út á nýju ári, og niðurstaðan varð þessi.)
|