![]() |
Mynd 34. Vinnumarkašur
żmissa OECD-rķkja hefur tekiš stakkaskiptum undangengin įr. Bretland reiš į vašiš
eftir 1979, žegar rķkisstjórn Margrétar Thatcher réšst gegn trénušu
vinnumarkašsskipulagi og lagši meš žvķ móti grunninn aš žeim aukna sveigjanleika,
sem hefur įsamt öšru dregiš mjög śr atvinnuleysi į Bretlandseyjum og eflt hagvöxt.
Nżja-Sjįland og Įstralķa fylgdu į eftir og stokkušu hressilega upp į vinnumarkaši
žar sušur frį, einkum Nżja-Sjįland. Frakkland hefur į hinn bóginn engu breytt enn
į žessum vettvangi, aš heitiš geti, svo aš mikiš atvinnuleysi hefur nįš aš festa
rętur ķ landinu. Noršurlöndin, žar į mešal Ķsland, hafa žokazt ķ rétta įtt, en
hęgt. Ķslenzkur vinnumarkašur er aš sumu leyti sveigjanlegri en vinnumarkašur annars
stašar į Noršurlöndum. Vinnuafl er til aš mynda hreyfanlegra į milli landshluta hér
en žar, mešal annars vegna žess, aš velferšarkerfiš hér er ekki eins örlįtt, svo
aš menn missa žį minna śr aski sķnum heima fyrir, ef žeir flytja sig um set. Ķ
Noregi og Svķžjóš žurfa menn stundum aš fórna żmsum įunnum réttindum (t.d.
dagheimilisplįssi fyrir börn), ef žeir flytja af einum staš į annan, og lenda žį
aftast ķ bišröšinni į nżjum staš. Vinnumarkašurinn er į hinn bóginn
ósveigjanlegri aš sumu öšru leyti hér heima en annars stašar um Noršurlönd. Myndin
sżnir, aš hér hafa tapazt hlutfallslega miklu fleiri vinnudagar en vķša annars
stašar skv. upplżsingum OECD. Vinnutap af žessu tagi viršist aš öšru jöfnu
lķklegra į mišstżršum og žar af leišandi stiršum vinnumarkaši, eins og t.d. ķ
Kanada og Finnlandi, en į frjįlsum, lausum og lišugum vinnumarkaši, eins og t.d. ķ
Bandarķkjunum, žar sem yfirleitt er samiš um kaup og kjör ķ hverju fyrirtęki fyrir sig įn ķhlutunar verklżšsfélaga eša
samtaka vinnuveitenda.
Žetta er žó alls ekki einhlķtt, žvķ aš Noršmenn og Svķar hafa tapaš tiltölulega
fįum vinnudögum vegna verkfalla žrįtt fyrir umtalsveršan ósveigjanleika į
vinnumarkaši žar ķ landi.
|